Ուղեղի՝ հիշողության և զգացմունքների հետ կապված հատվածները փոփոխվում են ճարպակալմամբ տառապող դեռահասների մոտ. ուսումնասիրություն

Նոր հետազոտությունը, որը ներկայացվել է Ճարպակալման դեմ պայքարի եվրոպական կոնգրեսում (ECO 2025), ցույց է տվել, որ ուղեղի մի քանի հատվածներ, ներառյալ այն հատվածները, որոնք կարևոր դեր են խաղում սովորելու, հիշելու և զգացմունքների վերահսկման գործում, ավելի մեծ են ճարպակալմամբ տառապող դեռահասների մոտ, գրում է News Medical Live Sciences-ը։

ԱՄՆ-ում հազարավոր դեռահասների հետազոտության արդյունքները մտահոգություն են առաջացնում, որ ճարպակալումն ազդում է ոչ միայն ֆիզիկական առողջության, այլև սովորելու, հիշողության և զգացմունքների վերահսկման վրա, ասում է առաջատար հետազոտող դոկտոր Աուգուստո Սեզար Դե Մորաեսը Տեխասի Հյուսթոնի UTHealth հանրային առողջապահության դպրոցի համաճարակաբանության բաժնից (Օսթին)։

Ավելին իմանալու համար այն մասին, թե ինչպես են ճարպակալումը և առողջության նկատմամբ անհավասարությունն ազդում ուղեղի կառուցվածքի և ճանաչողական ունակությունների վրա, դոկտոր Դե Մորաեսը և նրա գործընկերներն ԱՄՆ-ից, Բրազիլիայից և Իսպանիայից վերլուծել են 3320 մասնակիցների տվյալները՝ ուսումնասիրելու համար, թե ինչպես են մանկական ապրումներն ազդում ուղեղի զարգացման և առողջության վրա։ Մասնակիցները հավաքագրվել էին 17 նահանգների քաղաքներից և գտնվել են հսկողության տակ չորս տարվա ընթացքում՝ 2016-ից 2018 թվականներին և 2020-ից 2022 թվականներին։

Մասնակիցների միջին տարիքը սկզբնական փուլում կազմել է 9,9 տարի, և նրանց 47,4%-ը աղջիկներ էին։ Նրանք դասակարգվել են՝ կախված իրենց ճարպակալման կարգավիճակից՝ հետագա շերտավորմամբ ըստ որովայնային ճարպակալման (չափված գոտկատեղի շրջագծով)։ Հետազոտության սկզբում մասնակիցների մոտավորապես 34,6%-ը դասակարգվել է որպես որովայնային ճարպակալմամբ տառապող։ Կառուցվածքային ՄՌՏ սկանավորմամբ գնահատվել է ուղեղի մի քանի ենթակեղևային հատվածների ծավալը, ներառյալ նշաձև մարմինը, հիպոկամպուսը, պոչավոր մարմինըը, կից շրջանըը, գունատ թաղանթը, կեղևը  և  թալամուսը։

Որովայնային ճարպակալմամբ տառապող դեռահասների մոտ ուղեղի մի քանի հատվածներ ավելի մեծ են եղել, քան առանց որովայնային ճարպակալման իրենց հասակակիցների մոտ։ Ամենամեծ փոփոխությունները նկատվել են հիպոկամպուսում, որը պատասխանատու է հիշողության և սովորելու համար, և նշաձև մարմնում, որը կարգավորում է զգացմունքները, ներառյալ վախը, երջանկությունը, զայրույթը և տագնապը։

Հիպոկամպուսը մոտավորապես 6,6%-ով ավելի մեծ է եղել, իսկ նշաձև մարմինը՝ մոտավորապես 4,3%-ով ավելի մեծ որովայնային ճարպակալմամբ տառապող դեռահասների մոտ՝ համեմատած նրանց հետ, ովքեր չեն ունեցել այն։ Նշաձև մարմինը հատկապես մեծ է եղել որովայնի շատ բարձր ճարպակալում ունեցող դեռահասների մոտ (գոտկատեղի և հասակի հարաբերակցությունը 0,5-ից ավելի)։

Թալամուսը (որը փոխանցում է տեղեկատվություն շարժման, լսողության, համի, տեսողության և շոշափելիքի մասին) և պոչավոր մարմինը (որն օգնում է վերահսկել շարժումները) ցույց են տվել չափերի ավելի փոքր աճ։

Հետազոտողները մտահոգություն են հայտնում, որ օրգանիզմում ճարպի ավելցուկն ազդում է այն բանի վրա, թե ինչպես է ուղեղը մշակում զգացմունքները։